Όχι στο ροζ ξέπλυμα του Ισραήλ

 

Όχι στο ροζ ξέπλυμα του Ισραήλ

Μια μικρή αλλά απαραίτητη σημείωση: Ακτιβίστριες/ες/α που εκφράζουν φιλοσιωνιστικές θέσεις υπέρ του Ισραήλ, χρησιμοποιώντας ως δούρειο ίππο τη δίκαιη και αναγκαία πάλη ενάντια στην ομοφοβία, την τρανσφοβία και υπέρ της ορατότητας της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, ενώ ταυτόχρονα στοχοποιούν τους Παλαιστίνιους και τις αντιστασιακές τους οργανώσεις (κυρίως τη Χαμάς, καθώς και άλλες), παρουσιάζοντάς τους ως υπεύθυνους για τη γενοκτονία που διαπράττει το κράτος-δολοφόνος του Ισραήλ στη Γάζα και υιοθετώντας επιχειρήματα με ισλαμοφοβικές αναφορές περί «φανατικών μουσουλμάνων που κυνηγούν τους ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπους», οφείλουν να αντιμετωπίζονται με σαφή και ξεκάθαρη κριτική από τα κινήματα, τις οργανώσεις και τις κοινότητες τους, μέσα από ανοιχτές και δημόσιες διαδικασίες. 

Όσα άτομα κι αν είναι – και στην πραγματικότητα είναι ελάχιστες μεμονωμένες περιπτώσεις – δεν παύουν να αποτελούν πρόβλημα. Άλλωστε, κι αυτό είναι ένα δεδομένο που δεν αλλάζει, τόσο το σύνολο της Αριστεράς όσο και η πλειοψηφία της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας τάσσονται υπερήφανα υπέρ του απελευθερωτικού αγώνα του παλαιστινιακού λαού και κατά του κράτους απαρτχάιντ, όπως απέδειξαν το πρόσφατο Pride αλλά και το Queers of Palestine. Όσο, όμως, οι συγκεκριμένες φωνές κερδίζουν πολιτική νομιμοποίηση ή συγχωροχάρτι για τις φιλοπολεμικές, αντιδραστικές και βαθιά ρατσιστικές τους θέσεις – ακόμα και αν σε άλλα ζητήματα κάνουν τις σωστές επιλογές – τόσο περισσότερο θολώνει το κέντρο του αγώνα και υπονομεύεται η κοινή υπόθεση. Εδώ αναδεικνύεται ένα καινούργιο, διπλό καθήκον: Πρώτα απ' όλα, να ενισχυθούν οι διαδικασίες που βοηθούν αυτά τα άτομα να ξεκαθαρίσουν από τις λανθασμένες απόψεις τους μέσω του συντροφικού διαλόγου και του κοινού, ενωτικού αγώνα ενάντια στον ρατσισμό, τον σεξισμό, την ομο/τρανσφοβία, τον πόλεμο και τη φασιστική απειλή. Δεύτερον, να μην χρεώνονται οι απόψεις ενός και μόνο ατόμου, όσο προβληματικές κι αν είναι, σε ένα ολόκληρο κίνημα, όπως π.χ. το ΛΟΑΤΚΙ+, γιατί στο τέλος τέτοιες λογικές καταλήγουν να αναπαράγουν την κυβερνητική προπαγάνδα και τις ρατσιστικές αντιλήψεις σε βάρος οργανώσεων, συλλογικοτήτων και αγωνιστριών/ών/α.

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να αναφερθεί ότι το φαινόμενο της εκμετάλλευσης των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων ως εργαλείου διεθνούς προπαγάνδας από κρατικούς και υπερκρατικούς μηχανισμούς δεν είναι νέο. Στη διεθνή πολιτική ορολογία έχει ονομαστεί pinkwashing (ροζ ξέπλυμα), όπου περιγράφεται η τακτική κρατών να προβάλλουν επιλεκτικά τη στήριξή τους σε ΛΟΑΤΚΙ+ αιτήματα με σκοπό να αποκτήσουν διεθνή εικόνα «προοδευτικότητας» και να αποσιωπήσουν εγκλήματα πολέμου, πολιτικές κατοχής ή κρατικό ρατσισμό. Το κράτος του Ισραήλ είναι η πιο χαρακτηριστική περίπτωση. Εδώ και χρόνια αξιοποιεί τη σχετική ανοχή του απέναντι σε κάποια ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα (ιδίως σε κοσμοπολίτικες περιοχές όπως το Τελ Αβίβ) για να αυτοπαρουσιάζεται ως «δημοκρατικό προπύργιο» στην «οπισθοδρομική» Μέση Ανατολή. Η σύγκριση αυτή δεν είναι ουδέτερη: λειτουργεί πάνω σε ένα έτοιμο οριενταλιστικό και, κυρίως, ισλαμοφοβικό υπόβαθρο. Οι Παλαιστίνιοι και άλλοι μουσουλμανικοί πληθυσμοί καταγγέλλονται συλλήβδην ως «φανατικοί», «μισογύνηδες», «ομοφοβικοί», και το Ισραήλ εμφανίζεται ως σύμμαχος και προπύργιο των δυτικών αξιών.

Και να μην παραβλέπεται και κάτι ακόμη: αποτελεί σοβαρό, στρατηγικό λάθος να αγνοείται πως παντού στον κόσμο και σε όλες τις κρατικές οντότητες – όχι μόνο στις αραβικές χώρες – υπάρχουν διακρίσεις κατά του φύλου και της ταυτότητας φύλου. Τέτοιες λογικές προσφέρουν άλλοθι σε πολιτικές τύπου Τραμπ και Μητσοτάκη να στοχοποιούν με τον χειρότερο τρόπο τις τρανς και ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητες, χρησιμοποιώντας επιλεκτικά και υποκριτικά το επιχείρημα περί "δικαιωμάτων". Όμως, κι εδώ χρειάζεται η μέγιστη προσοχή: όλα αυτά δεν μπορούν και δεν πρέπει να εξισώνονται με τη γενοκτονία που διαπράττεται. Πρόκειται για ένα ξεκάθαρα επικίνδυνο, ρατσιστικό και αποικιοκρατικό αφήγημα, που προσπαθεί να παρουσιάσει την κατοχή, τις δολοφονίες και τη γενοκτονία ως «χρήσιμες», ως «πράξη αυτοάμυνας» και – κυρίως – ως έκφραση όλων όσων, υποτίθεται, βρίσκονται στη «σωστή πλευρά της ιστορίας». Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει τίποτα προοδευτικό σε ένα καθεστώς που ισοπεδώνει σπίτια, βομβαρδίζει νοσοκομεία, εκτελεί παιδιά, ποινικοποιεί την αντίσταση και μετατρέπει μια ολόκληρη περιοχή σε στρατόπεδο θανάτου. Δεν υπάρχουν δικαιώματα όταν ολόκληροι λαοί υποτάσσονται, εξοντώνονται και εξορίζονται από τη γενέθλια γη. Και βέβαια, δεν υπάρχει «ελευθερία» όταν την πληρώνουν με το αίμα τους χιλιάδες αθώοι.

Γι’ αυτό και είναι κρίσιμο να απαντούν τα κινήματα έγκαιρα και καθαρά σε κάθε προσπάθεια εξευγενισμού του Ισραήλ με πρόσχημα τους κοινωνικούς αγώνες. Με τη σειρά του, αυτό δεν σημαίνει αποκλεισμούς ή ιδεολογικές διώξεις. Αντίθετα, σημαίνει συλλογική επαγρύπνηση, σαφή πολιτική στάση και δημοκρατικές διαδικασίες κριτικής. Οι φωνές που προσπαθούν – και επιμένουν – να ευθυγραμμίσουν τον ΛΟΑΤΚΙ+ αγώνα με ένα κατοχικό και φασιστικό κράτος δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με ανοχή. Όχι επειδή περισσεύει κανείς, αλλά επειδή δεν υπάρχει η πολυτέλεια να ριζώσει η προπαγάνδα που υποστηρίζει ότι μπορεί να υπάρξει ορατότητα για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα πάνω στα χαλάσματα μιας γενοκτονίας.

Η απελευθέρωση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων δεν μπορεί να χτιστεί πάνω στα συντρίμμια της Παλαιστίνης. Το αίτημα για ορατότητα και ισότητα δεν μπορεί να εργαλειοποιείται για να κρύψει τη φρίκη της γενοκτονίας. Κάθε αγώνας που αξίζει το όνομά του, είναι αγώνας για όλες/ους/α τις/τους/τα καταπιεσμένες/ους/α. Και κάθε φωνή που αρνείται τον δημοκρατικό, κοινωνικό διάλογο και επιλέγει να λειτουργεί ως φερέφωνο του Ισραήλ, δεν έχει θέση σε ένα τέτοιο κίνημα, όσο «δημοκρατική» κι αν προσπαθεί να φαίνεται.

Ειρηναίος Μαράκης

29/7/2025

(Καλοδεχούμενες όλες οι κριτικές για το κείμενο. Δεν ανήκω στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, απλά παραθέτω μια πολιτική άποψη που επιζητεί το διάλογο και την, αυστηρή, κριτική)