Το ζήτημα της “υπευθυνότητας” και η Αριστερά | σχόλιο

Του Σωτήρη Κοντογιάννη 

Το ζήτημα της “υπευθυνότητας” έχει διασπάσει την αριστερά από τις αρχές του 20ου αιώνα. Όταν ξέσπασε ο Μεγάλος Πόλεμος το μεγαλύτερο κομμάτι της αριστεράς της εποχής θεώρησε “υπεύθυνη στάση” την υπεράσπιση της πατρίδας. Ο Λένιν, η Ρόζα, ο Τρότσκι και όλοι οι άλλοι επαναστάτες που επέμειναν στη γραμμή της υπεράσπισης της ειρήνης ήταν ανεύθυνοι. Όταν ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος οι κάθε λογής (πολιτικοί) απόγονοί τους ονόμασαν “υπεύθυνη στάση” τη συμμαχία με τον Τσόρτσιλ και τον Ρούζβελτ, για την υπεράσπιση της δημοκρατίας. Το 2010 που χτυπήθηκε η Ελλάδα από την κρίση, το σύνθημά τους έγινε η “παραγωγική ανασυγκρότηση”. Εμείς οι υπόλοιποι που μιλούσαμε για ρήξη με την ΕΕ, έξοδο από το Ευρώ και εργατικό έλεγχο ζούσαμε απλά στα σύννεφα.

 Τώρα που η χώρα (ο πλανήτης για την ακρίβεια) είναι αντιμέτωπος με τον κορονοϊό οι ίδιοι θεωρούν ότι η μόνη υπεύθυνη στάση για την αριστερά θα είναι να ενισχύσει, με το παράδειγμά της, τα μέτρα της κυβέρνησης. Να κλειστούμε σπίτι. Να αναβάλουμε τις διαδηλώσεις. Να ακυρώσουμε τις συγκεντρώσεις, τις πολιτικές συναυλίες, την πολιτική προπαγάνδα. Το επιχείρημα είναι παντού το ίδιο: ας επιστρέψουμε πρώτα στην κανονικότητα και ύστερα βλέπουμε. Τώρα προέχει η πατρίδα. Τώρα προέχει η δημοκρατία. Τώρα προέχει η οικονομία. Τώρα προέχει η υγεία. Ο αγώνας μπορεί να περιμένει. Όποιος δεν το καταλαβαίνει αυτό είναι “ταλιμπάν” - το ίδιο με την ορθόδοξη εκκλησία που επιμένει στους “Χαιρετισμούς” και τη “Θεία Κοινωνία”.

 Ο Μεγάλος Πόλεμος, όμως, δεν ήταν θεομηνία. Ούτε ο φασισμός ήταν θεομηνία. Ούτε η οικονομική κρίση. Ούτε ο κορονοϊός είναι θεομηνία (και για α προλάβω τις ηλίθιες και κακόβουλες κριτικές ξεκαθαρίζω ότι δεν εννοώ ότι είναι κατασκευασμένος από σκοτεινά κέντρα). Ο κορονοϊός είναι προϊόν της βιολογικής μετάλλαξης. Η ραγδαία διάδοση του, όμως, οφείλεται στο σύστημα, στην οργάνωση της παραγωγής, την παγκοσμιοποίηση, την ασφυκτική συγκέντρωση του πληθυσμού σε μεγαλουπόλεις, την υποβάθμιση και διάλυση της δημόσιας υγείας κλπ. 

 Τα μέτρα που παίρνουν οι κυβερνήσεις έχουν πάντα σαν όριο τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης. Κλείνουν τα εστιατόρια, οι καφετέριες κλπ αλλά συνεχίζουν να λειτουργούν οι τράπεζες και τα εργοστάσια. Απαγορεύονται οι συγκεντρώσεις αλλά στη Μαλακάσα χτίζουν πυρετωδώς “κλειστό κέντρο κράτησης” - έχει ξεκινήσει ήδη η μεταφορά 700 προσφύγων από τα νησιά που θέλουν να φυλακίσουν εκεί. Η Μόρια παραμένει ως έχει – ένα άθλιο στρατόπεδο συγκέντρωσης και μια υγειονομική βόμβα όχι μόνο για τους ίδιους τους πρόσφυγες αλλά και για ολόκληρο το νησί.

 Υπεύθυνη στάση για την αριστερά δεν είναι να ευθυγραμμιστεί με την κυβέρνηση και το “κλεινόμαστε σπίτι”. Όχι γιατί μπορούμε να παραβλέψουμε τα αναγκαία  υγειονομικά μέτρα. Αλλά γιατί δεν μπορούμε να τους αφήσουμε ανενόχλητους να μας μολύνουν και να μας σκοτώνουν. 

 Δεν θέλουμε να κλείσουν μόνο τα σχολεία (που μορφώνουν τα παιδιά της εργατικής τάξης κύρια). Θέλουμε να κλείσουν και τα εργοστάσια και τα γραφεία όπου δουλεύουν οι γονείς τους. Η κυβέρνηση δεν θα το κάνει φυσικά. Αυτό που χρειάζεται είναι μια γενική απεργία που θα “κλείσει” συνολικά το σύστημα. Είναι επιτακτικό, για λόγους δημόσιας υγείας, να κλείσουν εδώ και τώρα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης (η Μόρια, η Αμυγδαλέζα κλπ). Η κυβέρνηση δεν θα το κάνει, ο ρατσισμός έχει προτεραιότητα για την άρχουσα τάξη απέναντι στην υγεία μας. Πρέπει να την αναγκάσουμε. Ο στρατός -οι στρατώνες είναι ένα ακόμα εκκολαπτήριο του ιού- πρέπει να κλείσουν και οι φαντάροι να γυρίσουν στα σπίτια τους. Ούτε αυτό θα το κάνει η κυβέρνηση, η “αναχαίτιση της εισβολής” (η ευλαβική τήρηση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας δηλαδή) έχει προτεραιότητα για τον Μητσοτάκη και τους υπουργούς του. 

 Αυτό που χρειάζεται στις ώρες της κρίσης (στρατιωτικής, πολιτικής, οικονομικής, υγειονομικής) είναι να εντείνουμε τους αγώνες μας – για ανοιχτά σύνορα και ανοιχτές πόλεις για τους πρόσφυγες, για αξιοπρεπείς και υγιεινές συνθήκες δουλειάς, για ειρήνη κλπ -και όχι να κάνουμε πίσω και να ευθυγραμμιστούμε με τα σχέδια και της εκκλήσεις της άρχουσας τάξης που μας έφερε εδώ. Τους τρόπους και τα μέσα αυτού του αγώνα μπορούμε να τους συζητάμε – αλλά μόνο αφού έχουμε συμφωνήσει στα βασικά.

___

Φωτογραφία: από την συγκέντρωση των απλήρωτων καθαριστριών του νοσοκομείου Έλενα (Παρασκευή 13.3.2020)